Bạn có bao giờ thắc mắc tại sao trẻ nhỏ lại thường xuyên gặp phải các vấn đề về tiêu hóa như đầy bụng, khó tiêu, hoặc tiêu chảy không? Câu trả lời có thể nằm ở hệ thống tiêu hóa còn non nớt của bé và sự thiếu hụt một số loại men tiêu hóa cần thiết. Vậy, men tiêu hóa là gì và tại sao nó lại quan trọng đối với sức khỏe của trẻ? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết này nhé!
Men tiêu hoá là gì?
Men tiêu hóa hay còn gọi enzyme tiêu hóa là những phân tử protein đặc biệt có nhiệm vụ phân hủy thức ăn thành những phần tử nhỏ hơn, giúp dễ dàng hấp thu vào cơ thể. Hãy hình dung thức ăn như những khối gạch lớn, còn men tiêu hóa chính là những công nhân xây dựng, họ sẽ dùng các công cụ chuyên biệt để bẻ nhỏ những khối gạch đó thành những viên gạch nhỏ hơn.
Vai trò quan trọng của men tiêu hóa:
- Phân giải thức ăn: Men tiêu hóa giúp cắt nhỏ các phân tử thức ăn phức tạp thành các chất dinh dưỡng đơn giản như đường, axit amin, axit béo…
- Hỗ trợ hấp thu: Các chất dinh dưỡng sau khi được phân giải sẽ dễ dàng được ruột non hấp thu vào máu, nuôi dưỡng toàn bộ cơ thể.
- Bảo vệ hệ tiêu hóa: Men tiêu hóa giúp ngăn ngừa các vấn đề về tiêu hóa như đầy hơi, khó tiêu, táo bón…
Các loại men tiêu hóa phổ biến:
- Amylase: Phân giải tinh bột thành đường.
- Lipase: Phân giải chất béo.
- Protease: Phân giải protein.
- Lactase: Phân giải đường lactose có trong sữa.
- Cellulase: Phân giải chất xơ.
Trong một số trường hợp, cơ thể có thể thiếu hụt một số loại men tiêu hóa, dẫn đến khó khăn trong việc tiêu hóa thức ăn và gây ra các vấn đề về sức khỏe. Việc bổ sung men tiêu hóa sẽ giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn, đặc biệt là đối với trẻ em, người già và những người có hệ tiêu hóa nhạy cảm.
Men tiêu hóa hay còn gọi enzyme tiêu hóa
Khi nào nên cho trẻ uống men tiêu hoá?
Trẻ có các dấu hiệu thiếu hụt enzyme tiêu hoá
Hệ tiêu hóa của trẻ còn non nớt, dễ bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố. Khi hệ tiêu hóa của bé không sản xuất đủ men tiêu hóa, bé có thể gặp phải một số vấn đề sau:
- Rối loạn tiêu hóa: Trẻ thường xuyên cảm thấy đầy bụng, khó tiêu, đau bụng, đặc biệt là sau khi ăn.
- Tiêu hóa kém: Bé có thể bị tiêu chảy, phân sống, phân có mùi hôi, hoặc phân có nhiều chất nhầy.
- Trào ngược: Trẻ thường xuyên bị ợ hơi, ợ nóng, thậm chí trào ngược thức ăn lên thực quản.
- Suy dinh dưỡng: Dù ăn uống đầy đủ nhưng bé vẫn bị sụt cân, kém hấp thu chất dinh dưỡng, dẫn đến suy dinh dưỡng.
- Các triệu chứng khác: Bé có thể cảm thấy chán ăn, mệt mỏi, hoặc có những thay đổi về hành vi như quấy khóc, khó ngủ.
Trẻ thường xuyên cảm thấy đầy bụng, khó tiêu, đau bụng
Trẻ có vấn đề về sức khỏe
Men tiêu hóa không chỉ giúp cải thiện các vấn đề tiêu hóa thông thường mà còn rất hữu ích trong việc hỗ trợ điều trị một số bệnh lý. Dưới đây là những trường hợp trẻ em nên cân nhắc sử dụng men tiêu hóa:
- Rối loạn tiêu hóa: Trẻ bị các bệnh như hội chứng ruột kích thích, bệnh Crohn, viêm loét đại tràng, viêm túi thừa, kém hấp thu, tiêu chảy, táo bón, trào ngược axit, đầy hơi, chướng bụng…
- Thiếu hụt axit dạ dày: Khi lượng axit trong dạ dày quá ít, thức ăn sẽ không được phân giải hoàn toàn, gây khó khăn cho quá trình hấp thu chất dinh dưỡng.
- Bệnh gan và các bệnh liên quan: Một số bệnh gan và các rối loạn di truyền như thiếu alpha-1 antitrypsin, bệnh Crohn, thiếu sắt, thiếu vitamin B12, thiếu vitamin D… có thể đi kèm với tình trạng thiếu hụt men tiêu hóa.
- Suy tụy: Khi tuyến tụy không sản xuất đủ enzyme tiêu hóa, thức ăn sẽ không được phân giải hiệu quả, gây ra nhiều vấn đề về tiêu hóa.
- Không dung nạp thực phẩm: Trẻ không dung nạp lactose (đường sữa), galactose (đường có trong đậu, bông cải xanh…), hoặc một số loại thực phẩm khác có thể được cải thiện tình trạng bằng cách bổ sung men tiêu hóa phù hợp.
Một số bệnh gan và các rối loạn di truyền có thể gây thiếu hụt men tiêu hoá
Khi nào không nên sử dụng men tiêu hoá cho trẻ?
Mặc dù men tiêu hóa mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe tiêu hóa của trẻ, nhưng việc sử dụng không đúng cách có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn. Dưới đây là một số trường hợp bạn nên hạn chế hoặc tránh cho trẻ dùng men tiêu hóa:
- Trẻ dưới 6 tháng tuổi: Hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh còn rất non nớt, việc bổ sung men tiêu hóa có thể làm rối loạn quá trình tiêu hóa tự nhiên của bé và gây ra các vấn đề không mong muốn.
- Trẻ bị đau dạ dày: Các bệnh lý như viêm loét dạ dày, tăng tiết axit dạ dày có thể khiến việc sử dụng men tiêu hóa trở nên không phù hợp và thậm chí còn làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
- Dùng men tiêu hóa khi bụng đói: Men tiêu hóa có tác dụng phân giải thức ăn, vì vậy việc uống men khi bụng đói có thể gây kích ứng dạ dày và gây ra các triệu chứng khó chịu như đau bụng, buồn nôn.
- Sử dụng kéo dài quá mức: Việc lạm dụng men tiêu hóa trong thời gian dài có thể khiến hệ tiêu hóa của trẻ trở nên ỷ lại, giảm khả năng tự sản xuất enzyme tiêu hóa và gây ra các tác dụng phụ không mong muốn như tiêu chảy, đầy bụng, khó tiêu.
- Không có chỉ định của bác sĩ: Trước khi cho trẻ sử dụng bất kỳ loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng nào, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn và kê đơn phù hợp.
Hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh còn non nớt nếu bổ sung men tiêu hóa có thể làm rối loạn tiêu hóa
Hướng dẫn cách dùng men tiêu hoá cho trẻ đúng cách
Việc bổ sung men tiêu hóa cho trẻ sơ sinh cần được thực hiện một cách cẩn trọng và dưới sự hướng dẫn của bác sĩ. Dưới đây là những điều cha mẹ cần lưu ý:
- Phân biệt men tiêu hóa và men vi sinh: Hai loại sản phẩm này có chức năng khác nhau. Men tiêu hóa giúp phân giải thức ăn, còn men vi sinh giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Việc sử dụng nhầm lẫn hoặc kết hợp không đúng cách có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn.
- Không tự ý bổ sung: Hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh còn rất non nớt, việc tự ý bổ sung men tiêu hóa có thể gây ảnh hưởng đến khả năng tự sản xuất enzyme của trẻ.
- Thời điểm sử dụng: Thời điểm thích hợp để cho trẻ dùng men tiêu hóa là sau khi ăn khoảng 2 tiếng. Tránh cho trẻ dùng khi đói vì có thể gây kích ứng dạ dày.
- Liều lượng và thời gian sử dụng: Liều lượng và thời gian sử dụng men tiêu hóa phải tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ. Không nên tự ý tăng giảm liều hoặc kéo dài thời gian sử dụng.
- Trẻ dưới 6 tháng tuổi: Trẻ dưới 6 tháng tuổi nên được bú sữa mẹ hoàn toàn. Việc bổ sung men tiêu hóa cho trẻ trong giai đoạn này không được khuyến khích trừ khi có chỉ định của bác sĩ.
- Trẻ mắc bệnh: Trẻ bị viêm loét dạ dày, viêm tụy, tiêu chảy không nên tự ý sử dụng men tiêu hóa mà cần được bác sĩ khám và điều trị.
Thời điểm thích hợp để cho trẻ dùng men tiêu hóa là sau khi ăn khoảng 2 tiếng
Việc hiểu biết về men tiêu hóa và cách sử dụng chúng một cách hợp lý sẽ giúp cha mẹ chăm sóc sức khỏe cho con tốt hơn. Hãy chia sẻ những kiến thức hữu ích này đến mọi người xung quanh bạn nhé!
Nguồn tham khảo:
https://kidshealth.org/en/parents/enzymes.html
https://www.webmd.com/diet/what-are-digestive-enzymes
https://www.verywellhealth.com/what-are-digestive-enzymes-1945036
