Bạn có từng cảm thấy mệt mỏi thường xuyên, tâm trạng thất thường hay gặp các vấn đề về da? Có thể đó là dấu hiệu cơ thể bạn đang gửi đến, báo hiệu sự mất cân bằng nội tiết tố. Hãy cùng tìm hiểu về các dấu hiệu mất cân bằng nội tiết tố nữ qua bài viết này nhé!
Mất cân bằng nội tiết tố nữ là gì?
Mất cân bằng nội tiết tố là tình trạng cơ thể sản sinh quá nhiều hoặc quá ít hormone. Hormone là những chất hóa học đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa các hoạt động của cơ thể. Khi mất cân bằng xảy ra, nhiều chức năng cơ thể có thể bị ảnh hưởng. Ví dụ, phụ nữ thường gặp phải tình trạng mất cân bằng estrogen và progesterone, trong khi đàn ông có thể thiếu hụt testosterone.
Mất cân bằng nội tiết tố ảnh hưởng đến cả nam và nữ, tuy nhiên với những hormone khác nhau. Phụ nữ thường gặp tình trạng mất cân bằng estrogen và progesterone, trong khi nam giới chủ yếu đối mặt với sự mất cân bằng testosterone.
Nguyên nhân gây mất cân bằng nội tiết tố
Mất cân bằng nội tiết tố xảy ra khi các tuyến nội tiết trong cơ thể không hoạt động bình thường, dẫn đến sản xuất quá nhiều hoặc quá ít hormone. Ngoài ra, nhiều yếu tố khác như bệnh lý, lối sống và môi trường cũng có thể góp phần gây ra tình trạng này. Các nguyên nhân phổ biến bao gồm:
- Rối loạn tuyến nội tiết: Suy giáp, cường giáp, bệnh Addison, hội chứng Cushing, u tuyến giáp, u nang buồng trứng.
- Các bệnh lý khác: Tiểu đường, rối loạn chuyển hóa.
- Lối sống: Căng thẳng mãn tính, chế độ ăn uống không lành mạnh, thừa cân, béo phì.
- Sử dụng thuốc: Thuốc tránh thai, steroid, hóa trị, xạ trị.
- Các yếu tố môi trường: Tiếp xúc với độc tố, hóa chất gây rối loạn nội tiết tố.
Sự mất cân bằng hormone có thể ảnh hưởng đến nhiều chức năng của cơ thể, gây ra các triệu chứng đa dạng và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
Các dấu hiệu của mất cân bằng nội tiết tố
Chu kỳ kinh nguyệt không đều
Chu kỳ kinh nguyệt bình thường thường kéo dài từ 21 đến 35 ngày. Nếu chu kỳ của bạn không đều, có nghĩa là thời gian giữa hai lần hành kinh thay đổi đáng kể hoặc thậm chí bạn bị mất kinh, điều này có thể là dấu hiệu của sự mất cân bằng nội tiết tố, cụ thể là hormone estrogen và progesterone.
Phụ nữ ở độ tuổi 40 – 50, tình trạng này có thể liên quan đến giai đoạn tiền mãn kinh hoặc các vấn đề sức khỏe khác như hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS).
Rối loạn giấc ngủ
Rối loạn giấc ngủ có thể là dấu hiệu cho thấy sự mất cân bằng nội tiết tố. Progesterone, hormone giúp điều hòa giấc ngủ, khi giảm sút sẽ gây khó khăn khi đi vào giấc ngủ.
Bên cạnh đó, mức estrogen thấp có thể dẫn đến các cơn bốc hỏa và đổ mồ hôi đêm, làm gián đoạn giấc ngủ. Ngoài ra, melatonin, hormone giúp điều hòa chu kỳ ngủ – thức, cũng có thể bị ảnh hưởng, góp phần vào tình trạng mất ngủ.
Mụn trứng cá
Mụn trứng cá thường xuất hiện trước hoặc trong kỳ kinh nguyệt do sự thay đổi hormone. Tuy nhiên, nếu mụn kéo dài, có thể là dấu hiệu của sự mất cân bằng nội tiết tố. Lượng androgen dư thừa kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh mẽ, đồng thời làm thay đổi cấu trúc nang lông, dẫn đến tắc nghẽn lỗ chân lông và hình thành mụn.
Giảm trí nhớ
Sự biến động của estrogen và progesterone có thể ảnh hưởng đến khả năng nhận thức của bạn, đặc biệt là trí nhớ. Một số nghiên cứu cho thấy estrogen có thể tác động đến các chất dẫn truyền thần kinh trong não, gây ra các vấn đề về tập trung và ghi nhớ. Ngoài ra, các vấn đề về tuyến giáp cũng có thể là nguyên nhân gây ra các triệu chứng tương tự. Nếu bạn gặp khó khăn trong việc suy nghĩ rõ ràng, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Rối loạn tiêu hóa
Hệ tiêu hóa của chúng ta rất nhạy cảm với sự thay đổi của hormone. Các tế bào lót ruột có chứa thụ thể estrogen và progesterone. Khi nồng độ 2 hormone này thay đổi, đặc biệt là trong chu kỳ kinh nguyệt, chức năng tiêu hóa có thể bị ảnh hưởng, gây ra các triệu chứng như tiêu chảy, đau bụng, đầy hơi và buồn nôn.
Mệt mỏi
Mệt mỏi là một trong những dấu hiệu điển hình của sự mất cân bằng nội tiết tố. Lượng progesterone dư thừa có thể gây ra cảm giác buồn ngủ thường xuyên, trong khi thiếu hụt hormone tuyến giáp lại khiến cơ thể mệt mỏi, thiếu năng lượng. Để đánh giá chức năng tuyến giáp, bạn có thể thực hiện xét nghiệm máu thyroid panel.
Thèm ăn và tăng cân
Sự thay đổi tâm trạng như buồn bã hoặc dễ cáu gắt có thể liên quan đến sự giảm sút nồng độ estrogen. Tình trạng này cũng có thể khiến bạn cảm thấy thèm ăn hơn bình thường.
Đau đầu
Nhiều yếu tố có thể gây ra nhức đầu, nhưng đối với phụ nữ, sự biến động của hormone estrogen thường là một nguyên nhân tiềm ẩn. Nếu bạn thường xuyên bị nhức đầu, đặc biệt là vào những thời điểm nhất định trong chu kỳ kinh nguyệt, điều này có thể liên quan đến sự thay đổi nồng độ estrogen trong cơ thể.
Khô âm đạo
Khô âm đạo là tình trạng phổ biến, đặc biệt ở phụ nữ giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh. Mặc dù đôi khi xuất hiện tình trạng này là bình thường, nhưng nếu khô âm đạo diễn ra thường xuyên, rất có thể là do sự suy giảm nồng độ estrogen. Estrogen đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì độ ẩm và độ đàn hồi của niêm mạc âm đạo. Khi nồng độ estrogen giảm, âm đạo sẽ trở nên khô rát, gây ra các triệu chứng khó chịu.
Giảm ham muốn tình dục
Suy giảm testosterone không chỉ ảnh hưởng đến ham muốn tình dục mà còn gây ra nhiều triệu chứng khác như mệt mỏi, giảm khối lượng cơ, loãng xương, khó tập trung và thay đổi tâm trạng.
Thay đổi ở vú
Sự thay đổi nồng độ estrogen có thể ảnh hưởng đến cấu trúc mô vú. Cụ thể, giảm estrogen có thể khiến mô vú trở nên mỏng hơn, trong khi tăng estrogen có thể gây ra tình trạng dày mô vú hoặc hình thành các khối u nang. Nếu bạn nhận thấy bất kỳ thay đổi nào ở vú, kể cả khi không có triệu chứng đi kèm, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Cách chữa rối loạn nội tiết tố nữ
Dưới đây là một số gợi ý về cách cải thiện tình trạng rối loạn nội tiết tố nữ, chị em có thể tham khảo:
Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc cân bằng nội tiết tố nữ:
- Hạn chế đường và tinh bột: Đường và tinh bột tinh chế làm tăng lượng đường trong máu, gây kháng insulin và rối loạn nội tiết tố. Thay vào đó, hãy ưu tiên các loại ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh và trái cây.
- Bổ sung chất béo lành mạnh: Chất béo không bão hòa đơn và đa có trong dầu ô liu, quả bơ, các loại hạt và cá béo giúp giảm viêm và cải thiện chức năng hormone.
- Tăng chất xơ: Chất xơ giúp ổn định lượng đường trong máu, cải thiện tiêu hóa và giảm nguy cơ các bệnh liên quan đến rối loạn nội tiết tố.
- Đủ protein: Protein là nguyên liệu xây dựng cơ bắp và các mô khác, giúp cơ thể khỏe mạnh và tăng cường khả năng chống lại bệnh tật.
- Uống đủ nước: Nước giúp vận chuyển chất dinh dưỡng, đào thải độc tố và điều hòa nhiệt độ cơ thể.
Tập thể dục:
- Tập thể dục thường xuyên giúp giảm căng thẳng, tăng cường sản xuất endorphin (hormone hạnh phúc) và cải thiện tuần hoàn máu, từ đó hỗ trợ cân bằng nội tiết tố. Các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, bơi lội rất phù hợp.
Ngủ đủ giấc:
- Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất hormone. Thiếu ngủ có thể làm giảm sản xuất estrogen và testosterone, gây rối loạn nội tiết tố. Hãy cố gắng ngủ đủ 7-9 tiếng mỗi đêm.
Hạn chế stress:
- Căng thẳng kéo dài làm tăng sản xuất cortisol, một hormone gây stress, ảnh hưởng đến cân bằng nội tiết tố. Bạn có thể áp dụng các phương pháp thư giãn như thiền, yoga, nghe nhạc để giảm stress.
Bổ sung thực phẩm chức năng:
- Bác sĩ có thể khuyên bạn bổ sung thực phẩm chức năng như tinh dầu hoa anh thảo, mầm đậu nành, vitamin D, kẽm… để hỗ trợ điều trị rối loạn nội tiết tố. Tuy nhiên, cần tham khảo ý kiến bác sĩ, dược sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thực phẩm chức năng nào.
Như vậy, mất cân bằng nội tiết tố nữ có thể biểu hiện qua nhiều triệu chứng khác nhau, từ những thay đổi về ngoại hình đến các vấn đề về sức khỏe tâm thần. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu này sẽ giúp bạn tìm kiếm sự hỗ trợ y tế kịp thời. Hãy chia sẻ những kiến thức hữu ích này đến mọi người xung quanh bạn nhé!
Nguồn tham khảo:
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22673-hormonal-imbalance
https://www.medicalnewstoday.com/articles/321486#weight-gain