Canxi là một khoáng chất thiết yếu, đóng một vai trò không thể thiếu trong sự phát triển của xương và răng cho thai nhi, cũng như duy trì sức khỏe của người mẹ trong suốt thời kỳ mang thai. Một chế độ dinh dưỡng đầy đủ canxi không chỉ giúp ngăn ngừa nguy cơ loãng xương ở phụ nữ sau khi sinh, mà còn đảm bảo sự phát triển tối ưu của em bé. Bài viết này sẽ giúp các dược sĩ hiểu hơn về vai trò của việc bổ sung canxi cho bà bầu trong thai kỳ.
Tại sao mẹ bầu cần bổ sung canxi trong thai kỳ?
Canxi có nhiều vai trò cực kỳ quan trọng với mẹ bầu và sự phát triển của thai nhi.
Phát triển xương và răng của thai nhi: Canxi là chất khoáng chính tạo thành xương và răng. Trong giai đoạn phát triển, thai nhi cần canxi để hình thành và phát triển bộ xương vững chắc. Nếu thiếu canxi, sự phát triển xương, răng của thai nhi có thể bị ảnh hưởng, dẫn đến các vấn đề sức khỏe về sau.
Duy trì sức khỏe xương của mẹ: Khi thai nhi cần canxi, lượng canxi này sẽ được lấy từ xương của người mẹ nếu không được bổ sung đầy đủ qua chế độ ăn. Điều này có thể dẫn đến nguy cơ loãng xương hoặc giảm mật độ xương ở người mẹ.
Hỗ trợ chức năng cơ bắp và thần kinh: Canxi không chỉ quan trọng cho xương mà còn cần thiết cho sự co bóp của cơ bắp, truyền dẫn thần kinh, và các chức năng tế bào khác. Mẹ bầu bị thiếu canxi có thể gây ra tình trạng chuột rút và tê bì tay chân.
Giảm nguy cơ tiền sản giật: Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị bổ sung canxi cho phụ nữ có chế độ ăn uống thiếu canxi như một biện pháp phòng ngừa tiền sản giật. WHO khuyến cáo rằng việc bổ sung khoảng 1.5 – 2g canxi mỗi ngày có thể làm giảm nguy cơ tiền sản giật đáng kể.
Nhu cầu canxi của phụ nữ mang thai
Khi mang thai, nhu cầu canxi của mẹ bầu tăng cao và tăng lên theo từng giai đoạn phát triển của thai nhi. Cụ thể, theo Hướng dẫn quốc gia Dinh dưỡng cho phụ nữ có thai và và bà mẹ cho con bú, nhu cầu khuyến nghị canxi cho phụ nữ có thai là 1200mg/ngày.
Theo tổ chức Y tế thế giới, phụ nữ mang thai cần khoảng 1000 – 1300mg canxi mỗi ngày. Tuy nhiên, liều lượng có thể thay đổi tùy theo độ tuổi, tình trạng dinh dưỡng, chế độ ăn và nồng độ canxi của mỗi người. Các mẹ bầu hãy tham khảo ý kiến của các bác sĩ, các chuyên gia dinh dưỡng để đảm bảo được bổ sung liều lượng canxi phù hợp.
Các nguồn cung cấp canxi
Thực phẩm giàu canxi
Để đáp ứng đủ nhu cầu canxi tăng cao trong thai kỳ, phụ nữ mang thai nên ăn các loại thực phẩm giàu canxi bao gồm sữa, phomat, các sản phẩm khác từ sữa, rau lá màu xanh đậm, các loại đậu và các sản phẩm từ đậu (ví dụ đậu phụ), các loại tôm, cua, cá nhỏ có thể ăn được cả xương… Gần đây ở một số nước đã xuất hiện nhiều sản phẩm có tăng cường canxi trên thị trường như bánh mỳ, bánh bích quy, nước cam, ngũ cốc ăn liền.
Trong đó, sữa và các sản phẩm từ sữa được coi là nguồn thực phẩm cung cấp canxi tốt nhất cho mẹ bầu. Sữa có hàm lượng canxi cao, 100ml sữa cung cấp khoảng 100 – 120mg canxi. Canxi trong sữa ở dạng kết hợp với casein, tỷ số canxi/phospho thích hợp nên dễ hấp thu. Trong phô mai, hàm lượng canxi cao gấp 3-6 lần sữa và sữa chua. Bộ Y tế đã khuyến nghị Phụ nữ có thai mỗi ngày nên sử dụng 6 đơn vị ăn sữa và chế phẩm sữa, tương đương 30g phô mai (2 miếng phô mai), 200ml sữa chua (2 hộp sữa chua) và 200ml sữa dạng lỏng (2 ly sữa nhỏ).
Bổ sung canxi bằng các sản phẩm bổ sung
Việc bổ sung canxi thông qua chế độ dinh dưỡng là rất quan trọng. Tuy nhiên, nhiều mẹ bầu không đảm bảo nhận được đầy đủ lượng canxi cần thiết từ chế độ ăn. Do đó, mẹ bầu sẽ sử dụng các sản phẩm bổ sung canxi trong thai kỳ.
Canxi trong các sản phẩm bổ sung được chia làm hai loại, canxi hữu cơ và canxi vô cơ. Mỗi loại có những ưu và nhược điểm riêng biệt, phù hợp với nhu cầu khác nhau của người dùng. Canxi hữu cơ (như citrate, lactate, gluconate…) được hấp thu tốt hơn, ít gây táo bón nên là lựa chọn tốt cho người có hệ tiêu hóa nhạy cảm. Tuy nhiên, nó có giá thành cao và hàm lượng canxi nguyên tố trong mỗi liều thấp hơn canxi vô cơ.
Ngược lại, canxi vô cơ có giá thành rẻ, phổ biến và dễ dàng tìm thấy trong nhiều sản phẩm bổ sung, giúp các mẹ có thể tiếp cận dễ dàng hơn. Hàm lượng canxi nguyên tố trong mỗi viên cũng cao hơn, từ đó góp phần tăng lượng canxi hấp thu. Mặc dù vậy, canxi vô cơ cũng có một số nhược điểm như khó hấp thu, có thể gây táo bón, khó tiêu…
Các mẹ bầu có thể tham khảo một số loại sản phẩm bổ sung canxi sau:
- Canxi Biocare gồm 90 viên trong một lọ, dạng Calcium Citrate – canxi hữu cơ dễ hấp thu. Mỗi viên cung cấp 100mg canxi nguyên tố.
- Flechos+ H của Valentior gồm 60 viên. Mỗi viên nén bao phim chứa 1,5g canxi carbonate (tương đương 600mg canxi nguyên tố) và cả vitamin D3 500IU – giúp tăng cường hấp thu canxi.
Kết luận
Trong hành trình mang thai, việc đảm bảo đủ lượng canxi cần thiết không chỉ giúp mẹ bầu duy trì sức khỏe tốt mà còn góp phần vào sự phát triển khỏe mạnh của thai nhi. Mỗi loại canxi, từ hữu cơ đến vô cơ, đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng, vì vậy việc lựa chọn sản phẩm phù hợp là điều hết sức quan trọng. Mẹ bầu nên tham khảo ý kiến từ các chuyên gia y tế như bác sĩ hoặc dược sĩ để có được sự tư vấn chính xác, từ đó chọn lựa loại canxi phù hợp với nhu cầu cá nhân và điều kiện sức khỏe.