Vitamin C là dòng vitamin có khả năng chống oxy mạnh, tham gia vào nhiều quá trình sinh hóa trong cơ thể. Cơ thể con người không thể tự tổng hợp Vitamin C mà cần được cung cấp từ thực phẩm bên ngoài. Vậy vai trò và cơ chế tác dụng của Vitamin C đối với sức khỏe chúng ta như thế nào? Và có thể sử dụng những nguồn thực phẩm, dược phẩm nào để bổ sung Vitamin C cho cơ thể?
1. Đặc điểm sinh hóa của Vitamin C
Vitamin C (tên khoa học: axit ascorbic) là vitamin tham gia vào quá trình hình thành mạch máu, cơ, sụn, và màng collagen trong xương. Vitamin C đóng vai trò như một chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ các tế bào, chống lại sự hình thành của các gốc tự do. Các gốc tự do tồn tại trong cơ thể với số lượng nhất định có thể là nguyên nhân gây nên các bệnh ung thư, tim mạch, bệnh lý về da và cơ xương khớp. Ngoài ra, vitamin C cũng hỗ trợ giúp cơ thể hấp thụ và lưu trữ sắt.
Vitamin C tồn tại ở dạng tinh thể màu trắng, dễ tan trong nước và khó tan trong rượu. Trên thực tế, vitamin C không tan được trong cloroform, ether và dung môi hữu cơ. Vitamin C dễ bị oxy hóa bởi oxi, do vậy các chế phẩm Vitamin cần được bảo quản nghiêm ngặt để hạn chế tình trạng mất tác dụng.
Cơ thể người không tự sản xuất được vitamin C, do vậy, cần bổ sung đầy đủ thông qua chế độ ăn uống phù hợp. Vitamin C cũng được sản xuất ở dạng viên nang, viên nhai và dạng sủi.
2. Vai trò vitamin C và cơ chế đối với cơ thể
2.1. Tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ giảm chảy máu và giúp nhanh lành vết thương
Vitamin C tham gia cải thiện chức năng hoạt động của nhiều bộ phận khác nhau trong cơ thể. Đồng thời vitamin C cũng hỗ trợ tăng khả năng miễn dịch dựa vào cơ chế xây dựng hàng rào biểu mô, chống lại các tác nhân gây bệnh. Đồng thời, nhờ khả năng tăng cường miễn dịch, cơ thể cũng nhanh được chữa lành hơn nếu tồn tại các vết thương, giảm chảy máu và tình trạng thâm tím trên da. Tình trạng suy giảm hệ miễn dịch sẽ xảy ra nếu cơ thể thiếu vitamin C, đặc biệt là các bệnh liên quan đến đường hô hấp (nhiễm trùng đường hô hấp).
2.2. Vitamin C giúp giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư
Vitamin C có khả năng giảm nguy cơ mắc ung thư thông qua cơ chế chống oxy hóa. Tuy nhiên, tác dụng này chưa thật sự đáng kể. Việc bổ sung Vitamin C chỉ là khuyến cáo để nâng cao sức đề kháng. Do vậy, mọi người vẫn cần xây dựng chế độ ăn uống, luyện tập, sinh hoạt lành mạnh để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh ung thư.
2.3. Giảm nguy cơ thoái hóa hoàng điểm và đục thủy tinh thể
Ở những người cao tuổi, tình trạng thiếu vitamin C xảy ra tương đối phổ biến. Nhờ khả năng chống oxy hóa, một số nghiên cứu y khoa đã chỉ ra vitamin C hỗ trợ làm giảm nguy cơ hoặc làm chậm quá trình mất thị lực do thoái hóa hoàng điểm cũng như đục thủy tinh. Tuy nhiên, kết luận này vẫn cần được củng cố thêm trong thời gian tới dựa vào các đề tài nghiên cứu khoa học trong tương lai.
2.4. Cải thiện làn da, móng tay và mái tóc
Vitamin C là thành phần quan trọng nhất trong việc giúp cơ thể sản xuất ra collagen, loại protein rất quan trọng để phát triển các mô liên kết, các cấu trúc cơ thể, đặc biệt là trong các sụn khớp và các dây chằng. Vitamin C giúp cơ thể tăng cường khả năng hấp thu sắt.. Ngoài ra, để giúp mái tóc mượt mà, nhanh dài, làm chân tóc vững chắc và cải thiện sự đàn hồi của làn da, ta nên ăn thực phẩm có chứa nhiều vitamin C. Vai trò vitamin C còn là chất dinh dưỡng giúp tăng lượng collagen, làm cho thành mạch máu vững bền, phục hồi làn da.
Vitamin C đồng thời cũng là một loại chất chống oxy hóa mạnh, được sử dụng tại chỗ trong da liễu để điều trị và ngăn ngừa những thay đổi liên quan đến lão hóa do ánh sáng. Ngoài ra nó cũng có thể được dùng để điều trị tăng sắc tố. Nhưng bởi nó không ổn định và khó đưa vào lớp hạ bì với liều lượng tối ưu, các nhà nghiên cứu đang hướng tới việc tìm ra các hợp chất ổn định của Vitamin C và các phương pháp mới hơn để đưa Vitamin C vào lớp hạ bì.
3. Vai trò Vitamin C và nhu cầu khuyến nghị cho từng nhóm tuổi
Theo hướng dẫn của Viện Dinh Dưỡng Quốc Gia (Ban hành kèm Thông tư 43/2014/TT-BYT 24/11/2014 của Bộ trưởng Bộ Y tế), nhu cầu vitamin C cơ bản cần được cung cấp (Chưa tính đến sự hao hụt do chế biến, nấu nướng dưới ảnh sáng, nhiệt độ) của các nhóm tuổi như sau:
| Nhóm tuổi, giới | Vitamin C (mg) |
|---|---|
| Trẻ em | |
| < 6 tháng | 25 |
| 6-11 tháng | 30 |
| 1-3 tuổi | 30 |
| 4-6 tuổi | 30 |
| 7-9 tuổi | 35 |
| Nam vị thành niên | |
| 10-12 tuổi | |
| 13-15 tuổi | 65 |
| 16-18 tuổi | |
| Nam trưởng thành | |
| 19-50 tuổi | |
| 51-60 tuổi | 70 |
| ≥60 tuổi | |
| Nữ vị thành niên | |
| 10-12 tuổi | |
| 13-15 tuổi | 65 |
| 16-18 tuổi | |
| Nữ trưởng thành 19-50 tuổi | 70 |
| 51-60 tuổi | |
| >60 tuổi | 70 |
| Phụ nữ mang thai | 80 |
| Bà mẹ cho con bú | 95 |
4. Nguồn cung cấp Vitamin C cho cơ thể
4.1. Thực phẩm có chứa hàm lượng Vitamin C cao
Vitamin C thường được bổ sung dưới dạng acid ascorbic, bạn có thể bổ sung các loại thực phẩm chứa acid này để cơ thể có khả năng hấp thụ vitamin C cao hơn. Ngoài ra, một số dạng thức khác có thể được cung cấp để bổ sung Vitamin C bao gồm: natri ascorbat, bioflavonoid và canxi ascorbate.
Vitamin C có thể được bổ sung tự nhiên nhờ nguồn thực phẩm đa dạng và những món ăn thường ngày. Một số loại thực phẩm chứa nhiều Vitamin C như: Ớt ngọt, súp lơ, dâu tây, kiwi, cam, bưởi…
4.2. Thực phẩm bổ sung Vitamin C cho đa dạng đối tượng
Viên uống bổ sung vitamin C bảo vệ sức khỏe DHC Vitamin C Hard Capsule là dòng sản phẩm bổ sung tối ưu. 02 viên nén sản phẩm (liều 1 ngày) có chứa 1000mg Vitamin C, 2mg Vitamin B2 cùng một số phụ liệu khác như gelatin, titanium dioxide, caramel. Sản phẩm được khuyên dùng cho người có nhu cầu cải thiện sức khỏe làn da và sức khỏe tổng thể, hỗ trợ tăng sức đề kháng, giảm tác dụng phụ do sử dụng nhiều bia rượu, thuốc lá và các loại chất kích thích.
Viên uống Bio C 1000mg được nghiên cứu và sản xuất với công thức dịu nhẹ, phù hợp với người khỏe mạnh và cả những người có bệnh lý dạ dày. 01 viên nén sản phẩm (liều 1 ngày) có chứa 1000mg Vitamin C, 25mg chiết xuất bioflavonoids, 50mg Rutin, 50mg Hesperidin cùng một số chiết xuất khác. Đây là sản phẩm hỗ trợ quá trình chống oxy hóa cho cơ thể, giảm tác hại đến từ các gốc tự do, hỗ trợ giảm chảy máu lợi, chữa lành các vết thương, xây xát.
Kết bài
Vitamin C là chất dinh dưỡng cơ thể không thể tự sản xuất nhưng có vai trò quan trọng với mỗi chúng ta. Nhu cầu sử dụng vitamin C cụ thể tùy thuộc theo từng độ tuổi cùng như giới tính. Khi sử dụng các loại thực phẩm và chế phẩm có chứa nhiều vitamin C, người dùng nên tham khảo tư vấn từ các chuyên gia để đảm bảo an toàn cao nhất cho bản thân.
Tài liệu tham khảo:
- Tổng quan về Vitamin – Manual Phiên bản dành cho chuyên gia
- Thiếu Vitamin C – Manual Phiên bản dành cho chuyên gia
- Vitamin C in dermatology: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3673383/
- Vitamin C and Immune Function: https://www.mdpi.com/2072-6643/9/11/1211?ref=blog.vitable.com.au
- Vitamin C in health and disease
- Vitamin C in disease prevention and cure: an overview: https://link.springer.com/article/10.1007/s12291-013-0375-3
- Vitamin C and cancer prevention: the epidemiologic evidence
