Người đái tháo đường cần quan tâm đến việc kiểm soát đường huyết và giảm nguy cơ biến chứng. Từ rất lâu, thuốc từ thực vật, thảo dược là một lựa chọn tiết kiệm chi phí, an toàn và khả thi để giúp người bệnh cải thiện đường huyết. Có nhiều loại thực vật được xem là hỗ trợ đường huyết cho người đái tháo đường như dây thìa canh, khổ qua, diệp hạ châu, cỏ ngọt, giảo cổ lam, oliu,… Bài viết này tập trung vào ba loại thảo dược chính là dây thìa canh, khổ qua và diệp hạ châu, giúp cung cấp thông tin cho dược sĩ trong quá trình tư vấn cho người bệnh đái tháo đường.
1. Dây thìa canh
Dây thìa canh có tên khoa học là Gymnema sylvestre. Dây thìa canh có nguồn gốc từ Ấn Độ và xuất hiện ở nước ta khoảng 20 năm nay.
Thành phần chính của dây thìa canh là acid gymnemic, thành phần này đã được nghiên cứu có khả năng giúp cơ thể cân bằng đường huyết, giảm đường huyết tự nhiên bởi vì:
- Giúp kích thích tế bào beta của tụy sản sinh hormone insulin và tăng khả năng hoạt động của insulin giúp đưa đường vào trong tế bào.
- Ức chế khả năng hấp thu đường tại ruột do cạnh tranh với glucose
- Kích thích các loại men tiêu thụ, sử dụng đường tại mô cơ
- Khả năng chống oxy hoá
Ngoài ra, thành phần gumarin trong dây thìa canh tươi có khả năng tác động vào hạ đồi làm mất vị ngọt và đắng, giảm khả năng cảm nhận vị ngọt của đường glucose tại lưỡi. Gumarin bị mất đi khi phơi khô hoặc nấu chín dây thìa canh.
2. Mướp đắng
Mướp đắng hay còn gọi là khổ qua được trồng rộng khắp các tỉnh ở nước ta. Mướp đắng thường được sử dụng như một loại thực phẩm, một vị thuốc mát chữa ho, trị rôm sảy. Ngoài ra, mướp đắng cũng được sử dụng như một loại thuốc để giúp cải thiện đường huyết cho người đái tháo đường không phụ thuộc insulin.
- Mướp đắng giúp thúc đẩy tiết insulin, duy trì tác dụng hạ đường huyết tương tự như thuốc metformin nhưng lại ít tác dụng phụ hơn.
- Ức chế hấp thu glucose tại ruột
- Giảm tổng hợp glucose tại gan
- Hàm lượng chất xơ 1,1 g/100g mướp đắng giúp làm chậm quá trình hấp thu đường vào máu.
- Chống oxy hoá nhờ chứa hỗn hợp phenol, flavonoid, isoflavone, terpenes, anthraquinones và glycosylated tạo nên vị đắng đặc trưng, giúp bảo vệ tế bào beta của tuyến tụy.
3. Diệp hạ châu
Diệp hạ châu hay còn được gọi là cây chó đẻ, thường được sử dụng trong các bài thuốc cho gan. Ngoài ra, đối với người đái tháo đường, diệp hạ châu cũng có các tác dụng điều trị và quản lý bệnh hiệu quả nhờ vào các cơ chế:
- Chiết xuất diệp hạ châu (chứa corilagin và axit repandusinic A) hoạt động như một chất ức chế men alpha-glucosidase, làm chậm quá trình hấp thu carbohydrate trong đường ruột.
- Cải thiện độ nhạy của hormone insulin, tăng sự hấp thu glucose trong tế bào cơ
- Làm chậm các biến chứng của đái tháo đường týp 2
- Ở một nghiên cứu trên chuột cho thấy rằng chiết xuất diệp hạ châu giúp kiểm soát hiệu quả tình trạng đề kháng insulin ở chuột tăng đường huyết do sucrose gây ra.
4. Thực phẩm chức năng cho người tiểu đường dược sĩ cần biết
4.1 DK-Betics
DK-Betics từ nhà sản xuất DK Pharma kết hợp thành phần cao dây thìa canh và cao dây thìa canh lá to (tác dụng hiệu quả hơn dây thìa canh thông thường). Hiện nay, có rất ít sản phẩm chiết xuất từ dây thìa canh có thành phần dây thìa canh lá to. DK-Betics cũng đã được nghiên cứu chứng minh hiệu quả giúp hạ đường huyết sau 2 giờ sử dụng từ nguồn dược liệu sạch, an toàn được công nhận bởi Bộ Y tế. DK-Betics được sử dụng cho nhiều đối tượng
- Đái tháo đường (týp 1, týp 2). Cần kết hợp với thuốc điều trị đái tháo đường khi đường huyết cao hơn 8 mmol/l.
- Tiền đái tháo đường
- Rối loạn mỡ máu
4.2 Diabetna
Diabetna là sản phẩm của công ty dược phẩm Nam Dược uy tín tại Việt Nam. Diabetna chứa 100% cao dây thìa canh sạch theo tiêu chuẩn GACP-WHO. Hàm lượng thìa canh trong mỗi viên Diabetna tương đương với 1,5g lá khô thìa canh, mang lại hiệu quả cải thiện và ổn định đường huyết, từ đó giúp làm ngăn ngừa và làm chậm diễn tiến cũng như biến chứng của bệnh đái tháo đường.
Kết bài
Trong việc điều trị đái tháo đường, thảo dược đã chứng tỏ hiệu quả và tiềm năng trong việc kiểm soát đường huyết. Tuy không thay thế hoàn toàn cho thuốc, nhưng việc kết hợp sử dụng thảo dược với chế độ ăn uống và tập thể dục có thể giúp cải thiện tình trạng sức khỏe của người mắc bệnh và làm chậm diễn tiến, biến chứng của đái tháo đường.
