Rối loạn mỡ máu – Kẻ thù thầm lặng, tiềm ẩn nguy cơ tim mạch nguy hiểm. Bài viết cung cấp những kiến thức về các hoạt chất thiên nhiên quý giá cũng như các sản phẩm giúp điều trị rối loạn mỡ máu, nhằm hỗ trợ các dược sĩ có thể tư vấn, hướng dẫn khách hàng lựa chọn sản phẩm phù hợp, hiệu quả nhất.
1. Rối loạn mỡ máu – Kẻ thù thầm lặng
Rối loạn lipid máu, là sự mất cân bằng của các lipid trong cơ thế như tăng cholesterol, cholesterol lipoprotein mật độ thấp (LDL-C), chất béo trung tính (Triglycerides) và giảm lipoprotein mật độ cao (HDL)
Rối loạn mỡ máu có thể dẫn đến nhiều biến chứng về tim mạch nguy hiểm như xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, đột quỵ,…Theo các nghiên cứu toàn cầu, hàng năm có gần 4 triệu ca tử vong do bệnh tim thiếu máu cục bộ mà nguyên nhân từ nồng độ LDL-C cao trên thế giới, ở Đông Nam Á, con số này cũng gia tăng đáng kể, gấp 3 lần kể từ năm 1990.
Rối loạn lipid máu đang không ngừng gia tăng và trẻ hóa do chế độ dinh dưỡng kém lành mạnh, lối sống ít vận động, lạm dụng rượu bia, thuốc lá,… Do vậy, nhu cầu tìm kiếm các sản phẩm bổ sung hỗ trợ sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ mắc bệnh ngày càng trở nên cấp thiết. Trong đó, một số hoạt chất đã được quan tâm nghiên cứu và đánh giá cao bởi hiệu quả vượt trội trong việc bảo vệ tim mạch.
2. Các hoạt chất có tác dụng ổn định lipid máu
Nhiều hoạt chất hiện nay được đánh giá cao trong việc hỗ trợ điều hòa lipid máu, góp phần bảo vệ sức khỏe tim mạch:
2.1. Omega-3
Omega-3 là một nhóm axit béo thiết yếu, sở hữu nhiều nối đôi không no. Có nhiều loại omega-3 nhưng 3 loại quan trọng nhất liên quan đến sinh lý học của con người bao gồm ALA (Acid α-Linolenic) có nguồn gốc thực vật, EPA (Eicosapentaenoic Acid) và DHA (Docosahexaenoic Acid) có nguồn gốc từ các sinh vật biển, cá nước sâu.
Tác dụng được xác định rõ ràng nhất của EPA và DHA là giảm sản xuất triglyceride thông qua việc giảm sản xuất lipoprotein VLDL ở gan. Ngoài ra, chúng còn tăng cường hoạt động của lipoprotein lipase, enzyme giúp phân hủy triglyceride trong máu, giảm độ dính của tiểu cầu, giúp làm giảm nguy cơ hình thành cục máu đông cũng như ổn định phản ứng viêm của cơ thể, giảm nguy cơ tim mạch liên quan đến rối loạn lipid máu. DHA cũng có tác dụng tăng sản xuất cholesterol HDL – một cholesterol “tốt” của cơ thể. Với ALA, ngoài các tác dụng cải thiện chức năng nội môi, giảm viêm, điều chỉnh lipid máu thì nó còn giúp tăng cường sản xuất glutathione, một chất chống oxy hóa mạnh giúp hạn chế tổn thương tế bào.
Như vậy, omega-3 là một dưỡng chất quan trọng giúp giảm triglycerid, hạ cholesterol LDL “xấu”, tăng cholesterol HDL “tốt” trong cơ thể, giảm nguy cơ đông máu và hạ huyết áp, giúp hỗ trợ sức khỏe tim mạch. Cơ thể con người không thể tự tổng hợp omega-3, do đó chúng ta nên bổ sung omega-3 thông qua chế độ ăn uống hoặc sử dụng thực phẩm chức năng để có được một sức khỏe toàn diện. Tuy nhiên, cần lưu ý sử dụng Omega-3 đúng cách và theo hướng dẫn của chuyên gia để đạt được hiệu quả tốt nhất. Với những người đang mắc bệnh tim mạch vành, Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) khuyến cáo nên sử dụng 1g/ ngày EPA+DHA để hạn chế biến chứng. Với những người có tăng cao triglycerid, 4g omega-3/ ngày (chỉ chứa EPA hoặc EPA+DHA) có thể được sử dụng đơn lẻ hoặc dùng kèm với những thuốc hạ lipid khác (Theo AHA).
2.2. Phytosterol – sterol và stanol thực vật
Sterol và stanol thực vật còn được gọi là phytosterol, là những thành phần có hoạt tính sinh học có cấu trúc tương tự như cholesterol, trong đó, sterol là dạng không bão hòa và stanol là dẫn xuất bão hòa. Chúng được tìm thấy trong các bộ phận khác nhau của thực vật như rễ, thân, lá, hoa, quả, hạt,..
Phytosterol có nhiều vai trò đối với sức khỏe mỗi chúng ta, chúng không những hỗ trợ sức khỏe hệ tiêu hóa, tăng cường miễn dịch, giảm nguy cơ một số bệnh ung thư, mà còn giúp giảm rối loạn lipid máu và nguy cơ tim mạch nói chung. Tác dụng giảm cholesterol máu của các loại phytosterol có thể khác nhau nhưng nhìn chung đều qua cơ chế điều hòa sự hấp thu cholesterol bằng việc cạnh tranh với cholesterol trong các mixen ở lòng ruột, màng viền bàn chải và điều hòa chuyển hóa cholesterol ở gan qua việc ức chế sản xuất VLDL trong gan.
Tóm lại, phytosterol là một dưỡng chất có nhiều lợi ích cho sức khỏe, đặc biệt là trong việc giảm cholesterol máu và hỗ trợ sức khỏe tim mạch. Chúng ta nên bổ sung phytosterol hợp lý thông qua chế độ ăn uống hoặc thực phẩm chức năng để có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Theo một nghiên cứu tổng hợp trên 124 nghiên cứu của Rouyanne T. Ras, liều phytosterol nên sử dụng từ 2-3g/ ngày có tác dụng hạ cholesterol khoảng 12%. Hiệp hội Tim mạch Châu Âu cũng khuyến cáo nên sử dụng 2g phytosterol/ngày như một biện pháp hỗ trợ điều trị rối loạn lipid máu ở trẻ em.
2.3. Giảo cổ lam – Gynostemma pentaphyllum
Gynostemma pentaphyllum – Giảo cổ lam, là một loại thảo dược được sử dụng từ lâu đời trong y học cổ truyền Trung Quốc và Việt Nam. Gần đây, Gynostemma pentaphyllum thu hút sự chú ý của giới khoa học bởi tiềm năng trong việc hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý khác nhau, đặc biệt là các bệnh tim mạch, tiểu đường và ung thư. Cơ chế tác dụng của Gynostemma pentaphyllum được cho là dựa trên sự kết hợp của nhiều hoạt chất sinh học, bao gồm Dammarane triterpenoids có tác dụng bảo vệ gan, điều hòa đường huyết, Polysaccharide tăng cường miễn dịch, chống ung thư, đặc biệt là Saponin với hàm lượng cao gypenosides có tác dụng chống oxy hóa, chống viêm, hạ cholesterol, hạ huyết áp và Flavonoid chống oxy hóa, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do gốc tự do. Nghiên cứu đã cho thấy, GP tương tự như các thuốc hạ lipid máu (statin, fibrate và axit béo n-3) trong việc điều chỉnh Triglycerid và cholesterol lipoprotein mật độ cao (HDL-C), qua đó cải thiện chức năng tim mạch của cơ thể.
2.4. Men gạo đỏ (RYR)
Gạo men đỏ là một dược phẩm dinh dưỡng hiếm hoi đã được đánh giá trong các nghiên cứu dài hạn về tác dụng của nó đối với sức khỏe tim mạch của con người. Chúng được tạo ra bằng cách lên men nấm trong gạo đỏ (ví dụ: Monascus purpureus, M. pilosus, Pleurotus ostreatus,.. ).
Men gạo đỏ có tác dụng chống oxy hóa, hạ huyết áp, hỗ trợ giảm cân và đặc biệt giúp giảm cholesterol do hoạt chất Monacolin K – một hợp chất tương tự lovastatin, có tác dụng ức chế 3-hydroxy-3-methylglutaryl-CoA (HMG-CoA), kiểm soát tổng hợp cholesterol.
3. Gợi ý một số sản phẩm hỗ trợ điều trị rối loạn lipid máu
3.1. Viên uống Healthy Care Omega 3 1000mg
Viên uống Healthy Care Omega 3 1000mg có chứa thành phần dầu cá tự nhiên chứa omega- 3 với hàm lượng EPA – 180mg và DHA 120mg trong 1 viên nang. Là một sản phẩm từ Healthy Care – thương hiệu chăm sóc sức khỏe hàng đầu tại Úc, sản phẩm có tác dụng hỗ trợ giảm rối loạn lipid máu, giảm nguy cơ xơ vữa động mạch, cải thiện thị lực, chức năng thần kinh và giảm tình trạng viêm đau khớp ở người lớn tuổi.
3.2. Viên uống Blackmores Cholesterol Health
Viên uống Blackmores Cholesterol Health với thành phần chính là Ester phytosterol 1000mg/ viên giúp giảm hấp thu cholesterol tại ruột, giảm cholesterol máu, điều hòa rối loạn lipid máu, cùng với Beta Carotene là một tiền chất vitamin A, có tác dụng chống oxy hóa, hỗ trợ cải thiện sức khỏe tim mạch
3.3. Viên uống DK-Lipid
Với các thành phần thảo dược như giảo cổ lam, men gạo đỏ, nần nghệ,… có tác dụng tốt trong việc giảm triglycerid, giảm cholesterol toàn phần, ổn định lipid máu, hỗ trợ nâng cao sức khỏe tim mạch của cơ thể.
KẾT LUẬN
Rối loạn mỡ máu là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, tiềm ẩn nhiều nguy cơ biến chứng tim mạch nguy hiểm. Nhiều sản phẩm đã được nghiên cứu có tác dụng hỗ trợ và điều trị tăng lipid máu với những thành phần, xuất sứ khác nhau, dược sĩ nên chú ý cập nhật kiến thức về hoạt chất cũng như các sản phẩm trên thị trường để có thể tư vấn cho khách hàng một cách hiệu quả và phù hợp nhất.
