Lactobacillus, một chi vi khuẩn quen thuộc trong thế giới của các vi sinh vật có lợi, từ lâu đã trở thành chủ đề quan trọng trong cả ngành công nghiệp thực phẩm và y học. Sự đa dạng và phức tạp của Lactobacillus không chỉ đóng góp vào quá trình lên men và sản xuất thực phẩm như sữa chua, pho mát, và kimchi, mà còn được biết đến với vai trò của nó đối với sức khỏe con người. Với sự quan tâm ngày càng tăng của giới khoa học cũng như những khám phá mới mẻ về chúng vi khuẩn này, Lactobacillus không chỉ là một nhân tố quan trọng trong ngành sinh học vi khuẩn mà còn là một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về loại vi khuẩn thân thiện, có lợi cho sức khỏe của chúng ta.
- Lactobacillus là gì?
Lactobacillus là một chi trong vi khuẩn lactic acid (LAB), thuộc họ Lactobacillaceae. Các chủng Lactobacillus thích nghi tốt với môi trường có độ pH thấp và thường phát triển mạnh ở điều kiện ấm áp, thường là khoảng 30-40°C. Chủng vi khuẩn có lợi này nổi tiếng vì khả năng sản xuất axit lactic trong quá trình lên men đường. Chúng có vai trò quan trọng trong sinh học và y học.
Trong sinh học, Lactobacillus là nhân tố chính trong quá trình lên men của nhiều thực phẩm như sữa chua, phomat, dưa muối, giúp tạo ra hương vị đặc trưng, cải thiện khả năng bảo quản, và tăng cường giá trị dinh dưỡng.
Trong y học, Lactobacillus được tìm thấy nhiều trong đường ruột, đường tiết niệu và âm đạo. Các loài Lactobacillus đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự cân bằng của vi sinh vật trong cơ thể và được coi là probiotics có lợi cho sức khỏe.
- Cơ chế hoạt động của Lactobacillus mang lại lợi ích sức khỏe
Đúng như cái tên gọi của mình, Lactobacillus chuyển hóa đường và các loại carbohydrate khác thành axit lactic thông qua quá trình lên men. Điều này xảy ra do các enzym đặc trưng trong vi khuẩn này, chẳng hạn như lactase và các loại carbohydrase khác.
Lactobacillus tác động có lợi đến sức khỏe thông qua một số cơ chế.
Với sức khỏe đường ruột
- Lactobacillus cạnh tranh với vi khuẩn gây hại về chất dinh dưỡng và không gian trong đường ruột. Sự hiện diện của chúng có thể ngăn chặn vi khuẩn gây bệnh gắn kết với niêm mạc ruột.
- Chúng tăng cường hệ miễn dịch đường ruột, kích thích phản ứng miễn dịch tại chỗ và toàn thân, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh.
- Ngoài axit lactic, một số chủng Lactobacillus còn sản xuất các hợp chất có lợi khác như Bacteriocins, các loại axit hữu cơ, và peroxide hydro, đều có tính chất kháng khuẩn.
Với sức khỏe âm đạo của chị em phụ nữ
Lactobacillus giúp duy trì độ pH thấp trong âm đạo, giúp ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn và nấm gây hại, cũng như duy trì sự cân bằng của hệ vi sinh vật âm đạo, ngăn ngừa viêm nhiễm.
Với hệ miễn dịch
Thông qua việc tăng cường sức khỏe đường ruột, Lactobacillus đã gián tiếp giúp tăng cường sức mạnh cho hàng rào miễn dịch của cơ thể. Bởi, đường tiêu hóa, cụ thể là đường ruột, là nơi tập trung hơn 70% thành phần hệ miễn dịch, cũng chính là điểm hệ miễn dịch và vi khuẩn gặp nhau.
Với sức khỏe tinh thần
Những năm gần đây, đã có khá nhiều nghiên cứu cho thấy mối liên quan mật thiết giữa hệ tiêu hóa và sức khỏe tinh thần, thường được gọi là trục não – ruột. Cụ thể, hệ vi sinh trong đường ruột sản xuất và ảnh hưởng đến các chất dẫn truyền thần kinh như serotonin và dopamine, có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh tâm trạng và cảm xúc. Sự phát triển quá mức của vi khuẩn có hại trong ruột cũng có thể tạo ra các chất gây viêm, có thể ảnh hưởng đến chức năng não và góp phần tạo nên các tình trạng lo âu và trầm cảm. Việc giữ cho đường ruột khỏe mạnh nhờ tác động của Lactobacillus giúp cho sức khỏe tinh thần cũng tốt hơn.
- Các chủng Lactobacillus thường gặp và tác dụng của chúng với sức khỏe
Có rất nhiều chủng Lactobacillus khác nhau, mỗi loại có đặc điểm và ứng dụng riêng trong y học. Dưới đây là một số chủng Lactobacillus thường gặp.
- Lactobacillus acidophilus (ví dụ như Lactobacillus acidophilus NCFM và Lactobacillus acidophilus Rosell – 52): Đây là một trong những chủng phổ biến nhất, thường được tìm thấy trong sữa chua và các sản phẩm probiotics khác. L. acidophilus giúp cân bằng vi khuẩn trong đường ruột, được chứng minh có thể giúp làm giảm tiêu chảy (do sử dụng kháng sinh), cũng như hỗ trợ điều trị hội chứng ruột kích thích và các rối loạn tiêu hóa khác. Không chỉ vậy, một số nghiên cứu cho thấy L. acidophilus có thể có tác động tích cực đến hệ thần kinh, giúp giảm căng thẳng và lo âu.
- Lactobacillus rhamnosus: Lactobacillus acidophilus Rosell-11 là một probiotics được nghiên cứu kỹ lưỡng có lợi ích cho sức khỏe đường ruột và hệ miễn dịch. Chủng này cũng thường được dùng trong điều trị và phòng ngừa tiêu chảy, đặc biệt là tiêu chảy do kháng sinh gây ra. Trong khi đó, Lactobacillus rhamnosus GR-1 lại có vai trò giúp hạn chế tình trạng viêm nhiễm âm đạo do các tác nhân như nấm, vi khuẩn.
- Lactobacillus casei: Lactobacillus paracasei Lpc-37 thuộc chủng này cho thấy khả năng phòng ngừa và hỗ trợ điều trị các nhiễm trùng đường tiêu hóa. Ngoài ra, một số nghiên cứu cho thấy chúng có thể làm giảm các triệu chứng dị ứng như dị ứng thức ăn và viêm da dị ứng. Lactobacillus paracasei casei 431 lại giúp cải thiện hệ miễn dịch, giúp cơ thể phản ứng tốt hơn đối với các tác nhân gây bệnh. Nó cũng đẩy nhanh tốc độ phục hồi khi bạn bị cảm lạnh, cúm, nhất là với người cao tuổi. Lactobacillus paracasei F-19 có tác dụng với sức khỏe âm đạo của chị em phụ nữ, giúp ức chế vi khuẩn gây bệnh bằng cách khôi phụ độ pH âm đạo lành mạnh.
- Lactobacillus và các sản phẩm probiotics của Optibac
Bên cạnh việc duy trì một chế độ dinh dưỡng lành mạnh, cân đối và đa dạng, cũng như tiêu thụ các sản phẩm chứa probiotics (cụ thể hơn là Lactobacillus) như sữa chua, kombucha, kim chi, đậu nành lên men…, những người mong muốn có một sức khỏe tốt, có thể xem xét bổ sung các chế phẩm probiotics có chứa Lactobacillus. Do sự đa dạng về chủng loại và các tác dụng nổi bật đổi với sức khỏe nên cũng có nhiều loại chế phẩm bổ sung khác nhau phù hợp cho từng đối tượng và mục đích sử dụng. Probiotics của Optibac có nhiều sản phẩm cho rất nhiều các đối tượng khác nhau từ người khỏe mạnh, người mới ốm dậy, người già cho đến phụ nữ và trẻ em. Mỗi sản phẩm có những chủng Lactobacillus khác nhau, tương ứng với đó là các tác dụng với lợi ích sức khỏe như duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh, hỗ trợ điều trị tiêu chảy, cái thiện triệu chứng trong hội chứng ruột kích thích, ngăn ngừa, hỗ trợ điều trị viêm nhiễm âm đạo hay tăng cường hệ miễn dịch, giúp bạn phục hồi nhanh hơn khi bị bệnh,… Bạn có thể lựa chọn các sản phẩm của Optibac cho mình và người thân yêu để cải thiện sức khỏe.
