Glucosamine là loại thực phẩm bổ sung phổ biến, được bán rộng rãi ở các siêu thị, sân bay. Đôi khi glucosamin còn được coi như quà “xách tay” khi đi du lịch, công tác. Tuy nhiên tác dụng, cơ chế, các loại hình sản phẩm cũng đa dạng nên gây nhiều tranh cãi. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho dược sĩ những thông tin về glucosamine để tham khảo trong quá trình kê đơn.
1. Glucosamin là gì?
Glucosamine là một loại amin tồn tại tự nhiên trong cơ thể, nó đóng vai trò là tiền chất của nhiều thành phần trong cấu tạo sụn nên chủ yếu được biết đến với vai trò phát triển và duy trì sụn khớp.
Glucosamine cũng có trong vỏ của một số động vật có vỏ, xương động vật và nấm. Các dạng glucosamine bổ sung thường được tạo ra từ các nguồn tự nhiên này.
2. Tác dụng của Glucosamine với xương khớp
Chống viêm
Glucosamine đã được chứng minh là có tác dụng ức chế sự kích hoạt các con đường gây viêm trong tế bào hoạt dịch, đây là tế bào chịu trách nhiệm sản xuất các thành phần chất lỏng hoạt dịch hoặc dịch khớp. Tuy nhiên, vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn để hiểu rõ hơn về cách glucosamine có thể giúp giảm viêm trong cơ thể bạn.
Trong một nghiên cứu nhỏ ở 18 người trưởng thành bị thừa cân, dùng 1.500 mg glucosamine hydrochloride cộng với 1.200 mg chondroitin sulfate mỗi ngày trong 28 ngày đã làm giảm protein phản ứng C (CRP) – một dấu ấn sinh học của tình trạng viêm hệ thống – tới 23% so với giả dược.
Mặc dù glucosamine đã được chứng minh là làm giảm tình trạng viêm toàn thân nhưng vẫn chưa biết liệu chúng có tác dụng chống viêm cục bộ hay không.
Hỗ trợ khớp khỏe mạnh
Glucosamine tồn tại tự nhiên trong cơ thể, có vai trò hỗ trợ sự phát triển và duy trì sụn khớp. Cùng với chất lỏng bôi trơn được gọi là dịch khớp, sụn khớp là tổ chức đệm để giảm thiểu ma sát, giúp các đầu xương không cọ sát trực tiếp lên nhau, nhờ đó mà các khớp trở nên linh hoạt.
Cụ thể, glucosamine thúc đẩy việc tạo ra một số hợp chất hóa học, trong đó có collagen, là thành phần cấu trúc quan trọng của sụn khớp và dịch khớp. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng bổ sung glucosamine có thể bảo vệ mô khớp bằng cách làm cản trở sự phân hủy sụn, nhất là ở các vận động viên.
Ví dụ, một nghiên cứu đã chứng minh rằng dùng 1,5–3 gram glucosamine mỗi ngày trong 3 tháng làm giảm đáng kể sự phân hủy sụn ở các cầu thủ bóng đá ở trường đại học và các cầu thủ bóng bầu dục chuyên nghiệp.
Đã có nhiều nghiên cứu chứng minh tác dụng bảo vệ khớp của glucosamine. Tuy nhiên, cỡ mẫu và đối tượng của nghiên cứu khá hẹp nên vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn.
Thường được sử dụng để điều trị các bệnh về xương khớp
Glucosamine bổ sung thường được dùng để điều trị các tình trạng đau xương khớp. Hầu hết các thử nghiệm về tác dụng của glucosamine đều dưới dạng glucosamine sulfate.
Phân tử này đã được nghiên cứu kỹ về khả năng điều trị các triệu chứng và tiến triển bệnh viêm xương khớp (OA), viêm khớp dạng thấp (RA) và loãng xương.
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng việc bổ sung glucosamine sulfate hàng ngày có thể mang lại hiệu quả điều trị lâu dài cho bệnh viêm khớp bằng cách giảm đáng kể cơn đau và làm chậm sự tiến triển của bệnh.
Trong khi đó, các nghiên cứu khác không tìm thấy glucosamine cải thiện đáng kể tình trạng đau khớp hoặc chức năng ở những người bị viêm xương khớp tay, hông hoặc đầu gối.
Vì vậy, cần có nhiều nghiên cứu hơn trên con người để hiểu rõ hơn về cơ chế và ứng dụng tốt nhất của glucosamine trong các bệnh về xương khớp.
3. Dạng bào chế và bổ sung
Liều glucosamine khuyến nghị là 1.500–3.000mg/ngày, có thể dùng 1 lần hoặc chia nhỏ.
Glucosamine được chiết xuất từ nguồn tự nhiên (vỏ động vật có vỏ hoặc nấm) hoặc nguồn tổng hợp.
Thuốc bổ sung Glucosamine có ba dạng:
- Glucosamine sulphate
- Glucosamine hydrochloride
- N-axetyl glucosamine
Dường như không có sự khác biệt giữa tác dụng chống viêm của 3 dạng này nhưng hầu hết các nghiên cứu cho thấy glucosamine có hiệu quả trong việc cải thiện các triệu chứng viêm xương khớp đều sử dụng ở dạng Glucosamine sulphate. Glucosamine sulfate thường được bào chế kết hợp với chondroitin sulfate.
Thuốc bổ sung Glucosamine tương đối an toàn cho hầu hết mọi người. Tuy nhiên, vẫn có một số tác dụng phụ cần lưu ý:
- Buồn nôn và nôn
- Tiêu chảy
- Ợ nóng
- Đau bụng
- Hạ đường huyết ở người Đái tháo đường type 2
- Nguy cơ tăng nhãn áp
4. Sản phẩm bổ sung Glucosamine
Dưới đây là một số sản phẩm bổ sung Glucosamine các dược sĩ có thể tham khảo trong quá trình kê đơn:
Vitabiotics Osteocare Plus
Mỗi 3 viên Vitabiotics Osteocare Plus cung cấp 750mg Glucosamine sulphate và 300mg Chondroitin sulphate. Ngoài ra còn tăng cường canxi, vitamin D3 cùng các vi lượng magie, kẽm, đồng, mangan giúp duy trì xương khoẻ mạnh.
Liều dùng: 3 viên/ ngày.
Arkopharma Chondro-aid 100% Articulation
Mỗi 2 viên Chondro-aid 100% Articulation chứa 1125mg Glucosamine, 100mg Nhũ hương cô đặc, 40mg Collagen típ 2, 24mg Vitamin C, 1mg Mangan & 5µg Vitamin D3.
Liều dùng: Người lớn, uống 2 viên/ngày. Nên dùng liên tục từ 3 tháng trở lên
Công dụng: hiệu quả hỗ trợ giảm đau mạn tính sau 7 ngày nhờ các thành phần
- Nhũ hương có dụng kháng viêm mạnh nhờ hoạt chất Acetyl-11-keto-β-boswellic có trong nhựa của loài cây này với cơ chế ức chế chất trung gian gây viêm giúp hỗ trợ giảm cơn đau mạn tính hiệu quả.
- Glucosamin vừa là thành phần cơ bản của hệ sụn và chất dịch bôi trơn khớp vừa kích thích quá trình tổng hợp sụn và có tác động kháng viêm hỗ trợ giảm đau khớp
- Collagen type 2 là loại collagen chính tạo nên sụn khớp
- Vitamin C tham gia tổng hợp collagen sụn khớp
- Mangan tham gia vào quá trình sinh tổng hợp collagen và thúc đẩy sự hình thành các mô liên kết như gân, dây chằng
- Vitamin D3 kích thích hấp thu canxi
Genacol Plus
Genacol Plus kết hợp Aminolock collagen có tác dụng hỗ trợ tái tạo sụn khớp và Glucosamine. Glucosamin vừa là thành phần cơ bản của hệ sụn và chất dịch bôi trơn khớp vừa kích thích quá trình tổng hợp sụn và có tác động kháng viêm hỗ trợ giảm đau khớp.
Đặc biệt với công nghệ thuỷ phân collagen độc quyền, Genacol tạo ra các phân tử peptide có kích thước rất nhỏ, nhỏ hơn 400-500% so với collagen thông thường. Với điểm nổi trội này, chỉ cần 3 viên Genacol mỗi ngày đã đủ lượng collagen cần thiết cho sụn khớp (collagen thông thường phải dùng 13-16 viên nang 600gr).
Liều dùng: 3 viên/ ngày
Ưu điểm của dòng sản phẩm Genacol là các thành phần đều chiết xuất từ thiên nhiên nên phù hợp để sử dụng lâu dài.
Tóm tắt
Đau xương khớp là tình trạng thường gặp, việc bổ sung glucosamine mặc dù vẫn còn nhiều tranh cãi nhưng đã có nhiều nghiên cứu chứng minh tác dụng của việc bổ sung Glucosamine trong giảm đau, hỗ trợ sụn khớp. Vì vậy các dược sĩ có thể tham khảo những sản phẩm uy tín đã được kiểm định trong quá trình kê đơn cho bệnh nhân.
